وام گیری زبانی چی میشه ؟

Question

طبق این صفحه ما دو مدل اساسی وامگیری زبانی داریم :

1- وام واژه : Loanword = borrowing

2- گرته برداری : calque  = loan translation

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%85%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C

اما در کتاب غلط ننویسم Loanshift رو برای گرته برداری به کار برده . نظر شما چیه ؟ و کلا برای وامگیری زبانی چه پیشنهادی دارید ؟

Answer 1

بحثم کامل نیست، اما بد ندیدم برای روشن کردن بعضی از بخش‌های این مبحث آن را بنویسم:

A loanword (or loan word or loan-word) is a word adopted from a donor language and incorporated into a recipient language without translation. It is distinguished from a calque, or loan translation, where a meaning or idiom from another language is translated into existing words or roots of the host language.

A calque /ˈkælk/ or loan translation is a word or phrase borrowed from another language by literal, word-for-word (Latin: "verbum pro verbo") or root-for-root translation.

A loan shift is a change in the meaning of an established native word to accommodate a new concept acquired from another language. Also known as semantic extension.

loanword [وام‌واژه؛ واژه قرضی] (الف) یک کلمه است که (ب) بدون هیچ گونه ترجمه‌ای و عیناً از زبانی دیگر وام گرفته شده. مثل "موبایل" و "سلول" در زبان فارسی.

calque [کالک؛ برساخت؛ گرته‌برداری] (الف) می‌تواند یک کلمه یا عبارت یا جمله‌واره باشد که (ب) به صورت کلمه به کلمه یا با توجه به ریشه کلمات از زبان دیگر ترچمه شود. مثل کلمه "پایانه" که از ریشه "term" (به معنی پایان) گرفته شده و معادل terminal گرفته شده است. یا مثل عبارت "مذاکرات برد-برد" که به جای win-win negotiations گذاشته شده یا "روی کسی حساب کردن" که گرته برداری‌ای هست از count on somebody

loan shift [تغییر قرضی؛ ...؟] تغییر در معنی یک لغت هست. یعنی واژه همان است اما معناهای جدیدی پیدا می‌کند. مثلا heaven در انگلیسی پیش از مسیحیت فقط معنی "آسمان" داشت و بعد از مسحیت معنی "بهشت" هم به این کلمه اضافه شد. البته معناهای دیگری هم مطرح شده است. در خیلی فعل و انفعالات بین زبان‌ها تغییر قرضی خودش نوعی گرته‌برداری هم هست و این دو در خیلی جاها با هم تداخل دارند. مثلاً ترجمه sky-scraper به "آسمان‌خراش" را هم یک شیفت دانسته‌اند که البته گرته‌برداری هم هست. اصولاً calque پرکاربردتر و عمومی‌تر است. - ادامه در قسمت نظر -

Comments

ادامه - اگر می‌بینید در مورد این کلمات ابهام و تداخل وجود دارد، عجیب نیست. چون هر کسی بنا به تعاریفی که از مفاهیم پایه‌ای زبانشناسی دارد این واژه‌ها را به کار می‌برد:

The differences between these categories depend on how a linguistic unit's form in terms of the phonological and morphological structure of the word and its meaning originate in the donor language and are manifested in a recipient language.