قضیه چی میشه ؟

Question

به دو کلمه Proposition  و Theorem رسیدم . مثلا برای قضیه فیثاغورس میگند : Pythagorean theorem

در مورد شکل و جای استفاده از این دو کلمه و احیانا نقطه افتراقشون نظری دارید ؟

Answer 1

سلام - تا آنجا که بنده می دانم theorem در موارد اثباتی و proposition حالت گزاره ای و بیانی دارد. البته axiom هم برای قضیه وجود دارد که حتما خودتان می دانید به مفهوم قضیه بدیهی ، قاعده ی کلی ، پند یا گفته ی اخلاقی بکار می رود.

Comments

با تشکر منم تقریبا همین نظر رو داشتم تا اینو دیدم :

proposition : [MATHEMATICS technical] something that must be proved, or a question to which the answer must be found – used in GEOMETRY . Longman

 

---

خواهش می کنم و بنده هم از شما ممنونم. بنظر می رسد  proposition کاربرد فراگیرتری دارد ولی theorem محدود به موارد اثباتی است. اگر در این مورد نیز چیزی یافتید ممنون خواهم اعلام فرمایید.

Answer 2

توی دیکشنری‌ها این طور نوشته‌اند:

proposition: (logic and math) a statement that affirms or denies something and is either true or false.

گزاره، قضیه

theorem: (esp. in math) a formal statement that can be shown to be true by reasoning.

قانون ریاضی، فرمول،اصل، قاعده، قضیه (بعضی معادل فردید را هم پپیشنهاد کرده‌اند)

....

نتیجه‌گیری شخصی من این است که proposition یک گزاره است (به این معنی که یک پیشنهاد است برای آن که درباره صحت و سقم آن بحث شود) اما theorem یک قاعده اثبات شده است.

theorem: قاعده، قضیه، قانون

proposition: گزاره

البته این نتیجه‌گیری قطعی نیست. مسلماً مترجم‌ها با توجه به تعریفی که از کلمات فارسی دارند سلیقه خود را اعمال می‌کنند. کلمات مشابه انگلیسی و فارسی دیگری هم هستند که در ترجمه فارسی درد سر ساز می‌شوند. به علاوه، گاهی آنچه از دید بعضی یک قانون مسلم است از نظر دیگران چندان مسلم نیست و این هم مشکل را بیشتر می‌کند.

Comments

بله بنده هم در پاسخ اولی که ارایه دادم تقریبا یک چنین مضمونی را (البته نه به کاملی پاسخ شما) مطرح کردم ؛ اما جناب سیلورمن رفرانسی را از Longman ارایه دادند که برداشت فقط گزاره ای در مورد proposition را با مشکل مواجه می کند. به همین دلیل بنده نظر بعدی را در مورد حیطه ی کاربری این دو واژه خدمت ایشان مطرح کردم که البته مسلما آن هم قطعی نیست.